«من و استادم» رمانی از نویسنده ترک‌تبار فرانسوی، الیف شافاک (-۱۹۷۱) است. او در سال ۲۰۱۰ نشان شوالیه‌ی ادبیات و هنر کشور فرانسه را از آنِ خود کرد. آثار این نویسنده به سی زبان ترجمه شده و از طرف ناشران معروفی مثل ویکینگ، پنگوئن، ریزولی و ... به چاپ رسیده‌است. شافاک نویسنده‌ای است که به‌خاطر موقعیت شغلی خاص مادرش که دیپلمات بود، بخش بزرگی از زندگی‌اش را در شهرهای مختلف دنیا، از جمله مادرید، عمان، کُلن، بوستون، میشیگان، آریزونا، آنکارا و استانبول گذرانده‌است. به‌یقین توجه او به مردم و فرهنگ‌های مختلف، در اغلب آثارش آشکار است و رمان «من و استادم» نمونه‌ای از زندگی چندفرهنگی این نویسنده‌ی چیره‌دست است. نویسنده با بهره گرفتن از زبانی که ترکیبی از روایت و گفت‌وگوست، شخصیت‌های تاریخی را در کنار دو شخصیت خیالی این رمان، جهان (پسری از دیار هند) و فیلَش قرار می‌دهد. در جای‌جای رمان ردپای مردمانی از فرهنگ‌های مختلف دیده می‌شود،

بخشی از کتاب پرده نشین

چشم باز نمی‌کنم تا جوشش اشک را روی چهره نگرانش ببینم. دستی محکم چانه‌ام را می‌گیرد و می‌کشد. چشمم که با قفل دهانم باز می‌شود قرصی با خشونت تمام میان دهانم می‌افتد. دستم به سختی بالا می‌آید و روی دست‌های مهربان و مردانهٔ پدرم می‌نشیند. لیوان آبی را که مقابل صورتم بالا می‌آید از او می‌گیرم و با همان صدای خش‌دار و دلخور از زمین و زمان می‌نالم:

ـ خوبم!

با همین پاسخ کوتاه همه نفس راحتی می‌کشند و کسی نمی‌گوید وای به روز بد بودن تو اگر این حال خوبت است!

ـ چه خبره باز شلوغش کردین؟

دستانم را روی میز می‌گذارم و تکیه به پایه‌های محکمش می‌کنم. چشمانم می‌چرخد و روی اولین قهرمان زندگی‌ام قرار می‌گیرد. نگاه نگرانش که با تشر روی مادرم می‌نشیند سری تکان می‌دهم و فکر می‌کنم پدر برای هر بچه‌ای اولین و مقتدرترین مرد دنیاست و این مرد برای من علاوه بر قهرمان بودن، حامی بزرگ و منبع آرامشی ژرف است. دلم از دیدن روسری‌ای که سفت و محکم دور پیشانی‌اش گره خورده، در سینه نبض می‌گیرد. نگاهش می‌چرخد و به صورتم می‌افتد. لب به دندان می‌گزم و چشمان سرخش را از نظر می‌گذرانم. انتظارش را بی‌پاسخ نمی‌گذارم و نرم و زیر لب سلامی می‌کنم.

ـ چه سلامی چه علیکی؟ این چه وضعیتیه که برای خودت درست کردی؟ هیچ به خودت نگاه کردی که به چه روزی افتادی مرد حسابی؟

امان او را هم بریده‌ام که از پس آن قامت صبور این نگاه دلخور و رنجیده با کلامی درد کشیده به صدا درمی‌آید.

ـ نیما داری با خودت چه کار می‌کنی؟ چرا این گند رو این قد همش می‌زنی بچه؟ چی می‌خوای از توش در بیاری آخه؟

قدمی سمتم برمی‌دارد و دست‌هایش را محکم روی میز می‌کوبد.

ـ همه چیز تموم شد پسر! چرا نمی‌خوای بفهمی که بهار ترکت کرده. بهار رفت. تمومش کن اون لعنتیو بچه. تمومش کن! 

درباره کتاب شجاع باش دختر

خودتان را در زندگی تصور کنید که هیچ ترسی ندارید از اینکه به اندازه‌ی کافی خوب نباشید؛ أصلا برای‌تان مهم نیست زندگی‌تان در فضاهای مجازی چه شکلی است، یا از اینکه اطرافیان و مردم چه فکری درباره‌ی شما می‌کنند احساس نگرانی نمی‌کنید. بسیاری از ما احساس می‌کنیم زیر فشار انتظاراتی که از خودمان داریم در حال نابود شدن هستیم. برای راضی بقیه یا ترس از قضاوت خودتان را از زندگی خسته کرده‌اید. از قبول فرصت‌هایی که شما را از محدوده‌ی امن‌تان بیرون می‌کشند خودداری می‌کنید. ریشما سوجانیباور دارد که این رفتار و طرز فکر علتی دارد: وقتی دختر بودیم به ما یاد می‌دادند بازی‌های بی‌خطر را انتخاب‌ کنیم یا ما را به‌خاطر ساکت و مؤدب‌ بودنمان تحسین‌ می‌کردند.

آن‌ها همیشه از ما می‌خواستند مراقب باشیم آسیبی نبینیم و ما را به سمت فعالیت‌هایی هدایت می‌کردند که بتوانیم در آن‌ها موفق باشیم و به همین دلیل الان زنانی شده‌ایم که از شکست خوردن وحشت دارند. ریشما سوجانی در کتاب شجاع باش دختر توضیح می‌دهد که چرا زنان چنین خصوصیاتی دارند. او اعتقاد دارد که دلیلی برای این رفتار و احساس زنان وجود دارد، این موضوع هیچ ارتباطی به بیولوژی ندارد و فقط مربوط به شیوه‌ی تربیتی آن‌ها است.

اما الان دیگر وقت آن رسیده که نگذاریم ترس‌های‌مان رؤیاهای‌‌مان را در نبود کنند و خوشبختی را از ما بگیرند. این کتاب به ما یاد می‌دهد به‌جای بی‌نقص بودن شجاع بودن را انتخاب کنیم و اعتماد‌به‌نفس خودمان را بالا ببریم، ما باید چیزهایی که واقعا ما را خوشحال می‌کنند را انجام دهیم و نارضایتی‌ها را پشت‌سر بگذاریم.

امکان دارد کمال‌گرایی ما را در مسیری قرار دهد که احساس امنیت کنیم، اما شجاعت ما را به راهی هدایت می‌کند که واقعاً از صمیم قلب خواهانش هستیم. در دنیای ما از سنین کم به دختران آموزش داده می‌شود که محافظه‌کار باشند، یا تلاش کنند بالاترین نمره را برای خوشحالی والدینش کسب کنند. او می‌گوید تمایل به بی‌عیب‌ونقص‌بودن بر سلامت ما اثر مخربی دارد؛ چرا نگرانی برای کوچک‌ترین اشتباه یا کاری که انجام دادیم و حرفی که زدیم، باعث بی‌خوابی و آشفتگی می‌شود.